قانون اساسی بروکراسی را «طاغوتی» میداند!

بی مناسبت بعد از چندین سال شروع کردم به خواندن دوباره قانون اساسی
فارغ از اینکه تعداد انگشت شماری از اصول قانون اساسی وجود دارد که میشود رویش قسم حضرت عباس خورد که تمام و کمال اجرا میشود، نکته جالبی در مقدمه آن وجود دارد. 

همه راه ها به عدالتخواهی مصداقی ختم میشود!

 

این گزاره که «همه مسئولین از صدر تا ذیل فاسدند» یا اینکه «فساد تمام جمهوری اسلامی را فراگرفته و هیچ نقطه سالمی یافت نمیشود»، ذهن بخشی از مردم را فراگرفته است. بخشی از هواداران نظام از شیوع این ذهنیت نگران اند. و به همین دلیل به فعالیت های ضدفساد عدالتخواهان می تازند. آنها معتقدند که پرداختن به مفاسد – خصوصا اگر متعلق به جناح اصولگرا و یا منتسبان به رهبری باشد – این ذهنیت را در مردم تقویت میکند که نظام دچار فساد فراگیر و سیستماتیک است و وقتی این ذهنیت ایجاد شد، جمهوری اسلامی پشتوانه مردمی اش را به کلی از دست خواهد داد.

اما ادعای نگارنده این است که اقناع مردم به اینکه هنوز بخشهای عمده ای از نظام نه تنها از فساد مصون است که مقابله های جدی با آن نیز داشته است، صرفا در مسیر خود مبارزه با فساد به صورت مصداقی است که اتفاق می افتد و لاغیر.

«تقریب مذاهب» علیه «وحدت اسلامی»

منتشرشده در خبرگزاری مهر

 

«من بعد از بحران سوریه به این نتیجه رسیدم که اصل اختلافات سیاسی است و تا در سطح سیاسی وحدتی شکل نگیرد، وحدت اسلامی تحقق نخواهد پذیرفت. تمام تلاش های تقریبی آیت الله واعظ زاده، تسخیری و علمای تقریبی اهل سنت با یک حادثه سیاسی مثل بحران سوریه از بین رفت و اوضاع نه تنها به حالت اول که به وضعی به مراتب بدتر از حالت اول بازگشت.» (گفتگوی نگارنده با یکی از مسئولین سابق مجمع تقریب مذاهب)

جهان اسلام تشنه «جامعیت» اقبال لاهوری

منتشرشده در روزنامه قدس

 

حتی اگر سخن شکیب ارسلان نویسنده شهیر عرب را نپذیریم که «اقبال بزرگترین متفکری است که جهان اسلام در طول هزار سال اخیر به وجود آورده است»، نقش بی‌بدیل او در تفکر نوین اسلامی را نمی‌توانیم منکر شویم. با کمال تاسف باید گفت که جهان اهل‌سنت پس از اقبال لاهوری، متفکر دیگری در حد و اندازه او به خود ندید، متفکری که چون اقبال دارای تفکری جامع و منظومه‌ای باشد.

نگاهی به آرای مصطفی السباعی؛ ندای سوسیالیسم اسلامی در دل اخوان المسلمین!

منتشرشده در روزنامه قدس

 

مصطفی السباعی از رهبران مشهور و تاثیرگذار اخوان‌المسلمین است که در دهه 40 قرن بیستم اخوان سوریه را بنیان گذاشت و تا دهه 60  میلادی رهبری آن را برعهده داشت. با سرکوب و زندانی شدن بسیاری از اخوانی‌های مصر از جمله حسن الهضیبی در دوره عبدالناصر و فرار بسیاری از اخوانی‌ها به سوریه و سایر کشورها، السباعی مدتی عملا به رهبر غیررسمی اخوان تبدیل شد. و این در حالی است که او خود را منادی «سوسیالیسم اسلامی» می‌نامید.

نگاهی به اندیشه تقی‌الدین نبهانی و حزب‌التحریرِ او ؛ در جستجویِ خیالِ خامِ هدیه‌ای به نام «خلافت»!

منتشرشده در روزنامه قدس

 

تقی‌الدین نبهانی، موسس حزب‌التحریر و از نخبگان موثر جهان اسلام در قرن بیستم بوده که متاسفانه در داخل ایران، آن طور که باید و شاید به او و حزبش پرداخته نشده است.

نبهانی در ابتدا یک اخوانی بود. و البته تا آخر نیز به کلیات فکر اخوانی وفادار ماند. اما او از جایی به این نتیجه رسید که باید از تشکیلات اخوان جدا شود و تشکیلات جدیدی راه‌اندازی کرد. تشکیلاتی که مانند اخوان‌المسلمین نبوده و به معنای واقعی کلمه «تشکیلات» باشد. تشکیلاتی به شدت منسجم و منظم و شبیه به تشکیلات قوی گروه‌های مارکسیستی. نبهانی می‌گفت اخوان موفق نخواهد شد چراکه تشکیلات منسجم و دقیقی ندارد. این بود که «حزب‌التحریر» تاسیس شد. نظم تشکیلاتی از اصول خدشه‌ناپذیر حزب‌التحریری‌هاست.

ضرورت گفتگو با نخبگان اصلاح‌طلب، نه برای «اسکات خصم» و نه حتی «اقناع»!

مدتی است به دلیل فعالیت در یک حوزه فرهنگی خاص به گفتگو و ارتباط با نخبگانی رهنمون شدم که غالبا اصلاح‌طلب هستند. در پی این گفتگوها، تصویر ذهنی‌ام از طرف مقابل فروریخت. هر دو طرف با تصویرهای ذهنی تخیلی از یکدیگر، درباره همدیگر قضاوت می‌کنند. نه ما می‌دانیم در ذهن آنها چه می‌گذرد و نه آنها از ذهن ما خبر دارند. از اصلی‌ترین دلایل شکل‌گیری دوقطبی در جامعه همین مسئله است.

سلفیه جهادی؛ ذبح نیت‌‍‍‍های پاک پای نگرش‌های سطحی

منتشرشده در روزنامه قدس

 

تاثیر بالای سلفی‌های جهادی در معادلات سیاسی جهان اسلام سبب شده تا اسم آنها زیاد شنیده شود. این در حالی است که این گروه به لحاظ کمّی، حتی نسبت به سایر سلفی‌ها در موضع اقلیت قرار دارد. از مصادیق کنونی سلفیه جهادی می‌توان به القاعده، داعش و طالبان اشاره کرد. سه گروهی که اختلاف‌های بسیاری با یکدیگر دارند. القاعده امروز در سوریه با داعش درگیر است و طالبان در افغانستان در جنگ با سربازان ابوبکر البغدادی. برخلاف آنچه بسیاری از افراد می‌پندارند، ریشه سلفیت جهادی نه در عربستان و نه حتی در افغانستان، که در مصر شکل گرفته است. در این مطلب اشاره کوتاهی به مبانی فکری سلفی‌های جهادی می‌کنیم.

قرضاوی؛ متجدد یا سلفی؟/ مروری بر مواضع فکری و سیاسی شیخ اخوانی

منتشرشده در خبرگزاری مهر

 

شیخ یوسف قرضاوی از مهمترین و تاثیرگذارترین شخصیت های حال حاضر جهان اسلام است. پس از بیداری اسلامی، نام او در کشور ما بیش از گذشته شنیده می شود. اما برخلاف گذشته، ستایشی در کار نیست. چراکه قرضاوی دیگر آن قرضاویِ تقریبیِ حامیِ حزب الله و مقاومت نیست. چرخش 180 درجه ای قرضاوی در قبال ایران، تشیع و حزب الله باعث شد که عده ای در ایران او را وهابی و مزدور سعودی بنامند. تحلیلی که نشان می داد این تحلیل گران میان مواضع سیاسی و مواضع فکری قرضاوی تفکیک نکرده اند. خبری که چند روز قبل منتشر شد، بسیاری از این تحلیل ها را زیر سوال برد.

نگاهی اجمالی به طرح تمدنی مالک بن نبی

منتشرشده در روزنامه قدس

 

مالک بن نبی از جمله متفکران تاثیرگذار جهان اسلام است که طرفداران بی‌شماری در میان اسلام‌گرایان دارد. اما متاسفانه در ایران توجه کافی به این اندیشمند نشده است.

مالک بن نبی را «فیلسوف تمدن» نامیده‌اند. او واحد تحلیل خود را نه دولت و نه جامعه که «تمدن» قرار می‌دهد. نگرش به مسائل جهان اسلام از افقی تمدنی، وجه ممیزه مالک بن نبی از بسیاری از متفکران معاصر است.